Douwe de Haan
Arbeidsjurist
Het antwoord op de vraag of er sprake is van een arbeidsovereenkomst of van een overeenkomst van opdracht is voor de praktijk van groot belang. De rechtspraak geeft handvaten aan de hand waarvan deze vraag beantwoord kan worden. In dit artikel wordt een toelichting gegeven op het Deliveroo-arrest van de Hoge Raad en wordt vooruitgekeken naar verwachte wetgeving.
Deliveroo-bezorgers
Aan de Deliveroo-uitspraak van de Hoge Raad ging het nodige vooraf. Deliveroo heeft bezorgers in dienst op basis van overeenkomsten van opdracht. Namens één van de bezorgers stelde de FNV zich op het standpunt dat er geen sprake was van een overeenkomst van opdracht maar van een arbeidsovereenkomst. Zowel de kantonrechter als het hof waren van oordeel dat de bezorgers werkzaam waren op basis van een arbeidsovereenkomst. Deliveroo ging vervolgens in cassatie bij de Hoge Raad.
Oordeel Hoge Raad
De Hoge Raad laat het oordeel van het hof in stand en concludeert dus ook dat de bezorgers van Deliveroo werkzaam waren op basis van een arbeidsovereenkomst. In de uitspraak heeft de Hoge Raad een aantal criteria opgenomen op basis waarvan arbeidsrelaties beoordeeld moeten worden. De belangrijkste gezichtspunten worden in dit artikel toegelicht.
Gezichtspunten arbeidsrelatie
Of een overeenkomst moet worden aangemerkt als een arbeidsovereenkomst, hangt, zo maakte de Hoge Raad duidelijk, af van alle omstandigheden van het geval. Deze omstandigheden moeten in onderling verband worden bezien. Aan geen van de omstandigheden wordt doorslaggevende betekenis toegekend. De gedachte dat de bedoeling van partijen (om geen arbeidsovereenkomst te sluiten) het einde van alle tegenspraak betekent, strookt dus niet met het oordeel van de Hoge Raad.
Twee elementen uit het Deliveroo-arrest lichten we hier speciaal uit, het betreft:
- - De inbedding van het werk en degene die de werkzaamheden verricht in de organisatie (en de bedrijfsvoering van degene voor wie de werkzaamheden worden verricht).
- - Van belang kan zijn of de werknemer zich als ondernemer gedraagt (of kan gedragen) in het economisch verkeer.
Inbedding in het werk
Het zogenoemde ‘inbeddingscriterium’ kan betrekking hebben op zowel het werk als degene die het werk verricht. Hoe meer het werk en/of de werkende is ingebed in de organisatie van de werkverschaffer hoe sneller een arbeidsovereenkomst wordt aangenomen. Zo zal een jurist die door een advocatenkantoor wordt ingeschakeld om achterstanden weg te werken eerder ingebed zijn dan een schilder die het kantoorpand komt schilderen.
Ondernemerschap
Als de werkende zich in het economische verkeer als ondernemer presenteert biedt dat een contra-indicatie bij de vraag of er sprake is van een arbeidsverhouding. Voorbeelden van aandachtspunten die op ondernemerschap wijzen zijn:
- - Acquisitie (het werven van klanten)
- - Fiscale behandeling (zoals bonussen of compensatie voor belasting)
- - Het aantal opdrachtgevers waarvoor werkzaamheden worden verricht;
- - De duur waarvoor de werkende doorgaans aan een bepaalde opdrachtgever is verbonden
Afrondend
De uitspraak van de Hoge Raad in de zaak Deliveroo biedt voor de praktijk meerdere aanknopingspunten bij de vraag of iemand werkzaam is op basis van een arbeidsovereenkomst. Tegelijkertijd blijft de (arbeids)markt behoeft houden aan meer duidelijkheid. De verwachting is dat de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid later dit jaar een kamerbrief stuurt over een herziening van de definitie van de arbeidsovereenkomst. Daarbij komt dan zeker ook het ‘inbeddingscriterium’ terug.
Vragen naar aanleiding van bovenstaande informatie? Dan kun je contact opnemen met je contactpersoon bij Florys. Natuurlijk kun je ook bellen met ons algemene nummer 0184-208208 of een mail sturen naar info@florys.nl.