Douwe de Haan
Arbeidsjurist
Het onderwerp schijnzelfstandigheid staat momenteel volop in de belangstelling. Maar hoe wordt dit gehandhaafd? En vooral: wat zijn de gevolgen en risico’s voor de opdrachtgever als er sprake blijkt te zijn van schijnzelfstandigheid? In dit artikel gaan we op deze en andere vragen in.
Toekomst en handhaving schijnzelfstandigheid
Een schijnzelfstandige is een zelfstandige die feitelijk werkzaam blijkt te zijn op basis van een arbeidsovereenkomst. Het demissionaire kabinet wil schijnzelfstandigheid terugdringen door de regels over het werken als zelfstandige toekomstbestendiger te maken (daarover schreven we eerder dit artikel) én te gaan handhaven.
Handhavingsmoratorium
Sinds de invoering van de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet DBA) controleert de Belastingdienst nauwelijks op schijnzelfstandigheid. Dat verandert met ingang van 1 januari 2025: vanaf die datum eindigt het zogenoemde ‘handhavingsmoratorium’. Ter voorbereiding daarop werkt de Belastingdienst nu aan uitbreiding van haar capaciteit en worden handhavingsplannen opgesteld.
Uitspraak Rechtbank Amsterdam
Het beëindigen van het handhavingsmoratorium per januari 2025 wekt de indruk dat opdrachtgevers dit jaar nog nauwelijks risico’s lopen. Uit een recente uitspraak van de Rechtbank Amsterdam blijkt dat die indruk onjuist is.
In deze uitspraak oordeelde de kantonrechter dat er geen sprake was van een overeenkomst van opdracht, maar van een arbeidsovereenkomst. Dat had tot gevolg dat de overeenkomst in strijd met de wet was opgezegd en dat er dus sprake was van een doorlopend dienstverband. Die vaststelling leidde tot onder meer de volgende vragen:
- - Hoe moet de hoogte van het salaris worden vastgesteld? De vergoeding per uur was immers oorspronkelijk bedoeld als een all-in vergoeding.
- - Als de vergoeding voor de zzp’er (met terugwerkende kracht) als loon wordt gezien, is daarover dan nog vakantietoeslag verschuldigd?
- - Moet er een vergoeding worden betaald wegens niet genoten vakantiedagen?
- - Moet er alsnog pensioenpremie worden afgedragen?
- - Moeten verhogingen van het loon en overige looncomponenten op grond van de cao worden toegepast?
De kantonrechter stelde beide partijen in de gelegenheid om zich over deze vragen uit te laten.
Risico’s in de praktijk
Uit deze uitspraak blijkt dat opdrachtgevers die samenwerken met schijnzelfstandigen aanzienlijke risico’s lopen. Die risico’s zien onder meer op het wel of niet kunnen beëindigen van de overeenkomst, de doorbetaling en hoogte van het loon (al dan niet bij ziekte) en de toepasselijkheid van een cao en pensioenregeling. Voldoende reden dus om zowel voorafgaand aan als tijdens de inzet van zelfstandigen scherp te zijn op de wijze waarop feitelijk wordt samengewerkt.
Vragen naar aanleiding van bovenstaande informatie? Dan kun je contact opnemen met je contactpersoon bij Florys. Natuurlijk kun je ook bellen met ons algemene nummer 0184-208208 of een mail sturen naar info@florys.nl.